بسیاری از مردم، برای داشتن یک روز سرشار از انرژی یا برای بیدار ماندن به قهوه تکیه می کنند. برای کسانی که برای شروع یک روز پر از تلاش، نیاز به دمنوشی قوی و غنی دارند، قهوه ی ترک با روشی منحصر به فرد برای فرآوری و طعمی قوی و دلپذیر، تبدیل به یک فنجان عطر و طعم و لذت می شود. قهوه ی ترک یک نوشیدنی گرم و لذت بخش برای نوشیدن به همراه کسانی ست که از نشستن و گفتگو با آنها لذت می برید. این نوشیدنی معمولا در جذوه که قهوه جوشی مسی ست، از پودر قهوه ی آسیاب شده (آرد شده) تهیه شده و بنا به ذائقه ی مصرف کننده شیرین می شود.بنا بر فرهنگ منطقه و از خانواده ای به خانواده ی دیگر، روش تهیه ی قهوه ی ترک از خاورمیانه تا بالکان متفاوت است. این مقاله از سایت قهوه موریس نگاهی به قهوه ی ترک، تاریخچه ی آن، روش تهیه و فواید احتمالی آن برای سلامتی دارد.
فهرست محتوا
Toggleتاریخچه قهوه ی ترک
قهوه ترک اولین بار در قرن 16 در حدود سال 1540میلادی، توسط تجار دوره گرد، وارد امپراطوری عثمانی شد. تاریخ می گوید اوزدمیرپاشا، فرماندار یمن، آن را به دربار سلطان سلیمان برده و به او معرفی کرد. کارکنان سلطان تصمیم گرفتند روش جدیدی را برای تهیه ی این نوشیدنی امتحان کنند. آنها از هاون برای آسیاب ریز قهوه استفاده می کردند و سپس آن را با استفاده از دیگ مخصوصی به نام ایبریک دم می کردند. این کار بلافاصله به یک موفقیت بزرگ در تهیه ی قهوه و در واقع به بخشی جدایی ناپذیر از تاریخ و فرهنگ ترکیه تبدیل شد. عمارت های نخبگان اولین کسانی بودند که این نوشیدنی جدید و عالی را امتحان کردند. مسلمانان در این امپراطوری، قهوه را ابتدا بنا بر بعضی ازتاثیرات قهوه، نوشیدنی ای سکر آور تلقی کرده و نوشیدن آن را حرام دانستند. مراد چهارم، بر اساس همین اعتقادات، مصرف قهوه را ممنوع اعلام کرد. اما با گذشت زمان، این محدودیت ها با گسترش محبوبیت قهوه از بین رفته و مصرف قهوه آزاد شد. پس از رفع محدودیت ها، قهوه در ابتدا توسط توده ها و در نهایت، درکل امپراتوری عثمانی مصرف شد. متخصصان تولید قهوه با نام “اوستا قهوه چی” خیلی زود آماده سازی قهوه را بعهده گرفتند. بسیاری از این”اوستا قهوه چی” ها در دربار، در کاخ های اشراف عثمانی، توسط مقامات عالی رتبه یا شهروندان ثروتمند به خدمت گرفته شدند.
اینچنین تصور می شود که کار “اوستا قهوه چی” ها شاید مقدمه ای برای بوجود آمدن باریستاهای امروزی بوده است. بسیاری از این باریستاهای سنتی، کار در قهوه خانه های خود را با سرو قهوه ی ترک و سایر نوشیدنی های لذیذ آغاز کردند.
در سال 1656 میلادی، وزیر بزرگ عثمانی کوپرولو، قوانینی برای تعطیل کردن قهوه خانه ها صادر کرد. این فرمان برای مردم عثمانی که بطور مداوم به این مکان ها رفت و آمد می کردند شوکه کننده بود. مجازات رفتن به قهوه خانه ها و شکستن ممنوعیت، شدید و از ضرب و شتم تا غرق شدن در دریا متغیر بود. اعتقاد بر این بود که مردم انقلابی، از قهوه خانه ها به عنوان محل هایی برای ملاقات و بحث در مورد سیاست و حتی گفتگو در مورد راه های سرنگونی سلطنت عثمانی استفاده می کنند. حاکمان عثمانی به قهوه خانه ها به عنوان یک تهدید نگاه می کردند و سعی می کردند پیشگیرانه، شعله های انقلاب را خاموش کنند.
فرهنگ قهوه ترک از اواسط تا اواخر قرن هفدهم به بریتانیا و فرانسه رسیده بود. اولین قهوه خانه در بریتانیا توسط یک یهودی عثمانی در اواسط قرن هفدهم افتتاح شد. در دهه 1680میلادی، سفیر ترکیه در فرانسه، طبق گزارش تاریخ، مهمانی های مجللی را برای نخبگان پاریس ترتیب داد که در آن، برده هایی از آفریقا، برای مهمانان، با فنجان های چینی بر روی نعلبکی های طلایی یا نقره ای قهوه سرو می کردند.
قهوه ی ترک چیست؟
قهوه ترک نه نوع خاصی از دان قهوه، بلکه روشی ست برای تهیه قهوه، که منشا آن کشورهای خاورمیانه و اروپایی از جمله ترکیه، ایران و یونان دانسته شده است. از ترکیب دانه های بخوبی آسیاب شده ی قهوه با آب سرد در ضروفی از مس، با نام جذوه، و رساندن دمای مایع به مرحله ی تشکیل فوم، و درست قبل از رسیدن به مرحله ی جوشیدن درست می شود.
قبل از جوشیدن مخلوطِ آب و قهوه، حرارت دادن متوقف می شود اما تفاله ی قهوه در تماس با آب حرارت دیده باقی مانده و استخراج مواد از قهوه به داخلِ آب ادامه می یابد. فرآوریِ قهوه ی ترک، بر اساسِ انتشارِ موادِ محلول در دمای بالا در آب امکان پذیر می شود. در این دما موادِ محلول در آبِ کمتری آزاد می شود که این فرایند سبب ایجاد طعمی قوی، تلخ و شکلاتی می گردد. بسته به مهارتِ فرد، جهت تشکیل مقدار فوم مورد نظر، ممکن است چندین بار به جوشاندن قهوه نیاز باشد. پس از آماده سازی، قهوه در فنجان ریخته شده و پس از ته نشینیِ پودرِ قهوه، مایعِ باقی مانده نوشیده می شود. قهوه ی ترک را می توان بدون شیرینی سرو کرد، اما معمولاً با مقادیر متوسطِ شکر تهیه می شود. ادویه ی هل، یکی دیگر از افزودنی های رایجِ قهوه ی ترک است. اعتقاد بر این است که فیلتر نشدن قهوه، در این روشِ آماده سازی، منجر به غلظتِ کافئینِ بسیار بالاتری در مقایسه با سایر روش های آماده سازی قهوه می شود.
خواص قهوه ی ترک
فیلتر نشدن قهوه در این روش فرآوری، سبب می شود که قهوه ی ترک با مزایای بالقوه ای برای سلامتی فرد همراه باشد. پنج دلیل برای اینکه قوه را به شیوه ی ترک مصرف کنیم:
1-بهبود عملکرد ورزشی
کافئین یک محرک طبیعی و تایید شده ست که مصرف آن می تواند با بهبود عملکرد ورزشی و ذهنی همراه باشد .قهوه ترک با دوز نسبتا بالاتر کافئین نسبت به سایر روش های فرآوری قهوه، ممکن است به ویژه برای ورزشکاران مفید باشد. یک مطالعه روی 20 ورزشکار نشان داد که شرکتکنندگانی که قهوه ترک کافئین مصرف میکردند، در مقایسه با افرادی که قهوه ترک کم کافئین مینوشیدند، مزایای عملکردی قابل توجهی از جمله واکنش سریعتر و سطح انرژی بالاتری را تجربه کردند.
2-حاوی ترکیبات مفید است
بخاطر روش خاص فرآوری قهوه ی ترک که امکان مصرف قهوه ی فیلتر نشده را به مصرف کننده می دهد، ممکن است حاوی سطوح بالاتری از ترکیبات مفید موجود در قهوه ی دم شده سنتی باشد. دانه های قهوه، حاوی ترکیبات مفیدی مانند اسیدهای کلروژنیک (انواعی از آنتی اکسیدان های پلی فنل) هستند که فواید متعددی را برای سلامتی فرد ارائه می کنند. به عنوان مثال، مصرف مقادیر بیشتر اسیدهای کلروژنیک با بهبود التهاب، سطوح قند خون، سطح کلسترول و تنظیم فشار خون مرتبط دانسته شده است . برخی مطالعات وجود مقادیر بیشتر اسید کلروژنیک در قهوه ی ریز آسیاب شده(قهوه ی آرد شده/ قهوه ی ترک) را نسبت به قهوه ی های درشت ترآسیاب شده (اسپرسو/ فرنچ پرس) را نشان داده اند. قهوه همچنین حاوی ترکیبات قدرتمند دیگر، از جمله دیترپنوئیدها می باشد، که ممکن است التهاب را کاهش داده، با عفونت مبارزه کرده و سلامت قلب را بهبود بخشد.
3-کاهش خطر ابتلا به سرطان
برخی مطالعات ارتباط مصرف قهوه را با کاهش میزان خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان و کاهش خطر سرطان اندومتر در زنان مرتبط دانسته اند. همچنین مصرف منظم قهوه با کاهش ابتلا و کاهش سرعت پیشرفت سرطان سلول قاعده ای(سلول بازال) از انواع شایع سرطان پوست، مرتبط دانسته شده است.
4-کمک به سلامت روده و هضم غذا
از آنجایی که قهوه به طور گسترده ای در سراسر جهان مصرف می شود، دانستن تأثیرات آن بر اولین اندام های بدن که در هنگام مصرف با آنها تماس پیدا می کند، یعنی دستگاه گوارش، بسیار مهم است. با کمال تعجب، تحقیقات اختصاص داده شده به این جنبه کمیاب است. دادههایی که در اینجا بررسی میشوند نشان میدهند که مصرف قهوه ترشحات معده، صفراوی و پانکراس را تحریک میکند و به نظر میرسد که به نفع اولین مراحل فرآیند گوارش است. بیشتر داده ها به نفع تأثیر مستقیم قهوه بر رفلاکس معده به مری نیستند، که بیشتر یک اثر ترکیبی یا افزودنی به سایر عوامل خطر مانند چاقی و رژیم غذایی نامناسب است. قهوه فعالیت حرکتی روده بزرگ را تحریک می کند و استفاده از آن در حال حاضر به عنوان یک کمک کمکی غیر مضر برای بازگرداندن انقباض و عملکرد کولون پس از جراحی شکم پیشنهاد می شود. مصرف قهوه باعث ایجاد تغییراتی در ترکیب میکروبیوتای روده می شود که عمدتاً در سطح جمعیت بیفیدوباکتری ها، باکتریوئیدها و پرووتلا است. مصرف قهوه هیچ گونه اثرات مضری بر اندام های مختلف دستگاه گوارش ایجاد نکرده است و اثرات محافظتی برجسته آن در برابر سرطان کبد و سایر بیماری های کبدی تا حد زیادی گزارش شده است. با این وجود، دادههای اضافی به شدت مورد نیاز است، زیرا در مراحل مختلف فرآیند هضم، عمدتاً فقط دادههای کاملا قدیمی در دسترس هستند و با توجه به تنوع نوع مصرف قهوه، نحوه پردازش، غلظت آن، و آن ناهمگن هستند. حالت آماده سازی مطالعات آیندهنگر بیشتری با استفاده از فناوری مدرن در گروههای جمعیتی بزرگتر مورد نیاز است.
5-خطر ابتلا به آسم را کاهش می دهد
کافئین موجود در قهوه، چای، نوشیدنی های کولا، شباهت زیادی به تئوفیلین که یک داروی گشادکننده برونش است دارد. تئوفیلین، برای باز کردن راه های هوایی ریه ها و در نتیجه تسکین علائم آسم، همچون خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس بکار می رود. دانشمندان دریافتند که کافئین اثری مشابه با تئوفیلین بر عملکرد ریه و در بهبود علائم آسم دارد. اثر کافئین در باز کردن راه های هوایی به دو دلیل عمده می تواند برای مصرف کنندگان قهوه که از مشکلات تنفسی رنج می برند مهم باشد. اول اینکه مصرف کافئین بخاطر اثر گشادکنندگی بر روی برونش ها می تواند بمنظور تسکین حملات تنگی نفس و بهبود علائم مفید باشد و دلیل دوم اینکه مصرف کافئین می تواند با تسکین موقت علائم و بهبود اشباع موقتی اکسیژن نتایج تست های عملکردی ریه را که به منظور تعیین روند درمان انجام می شوند، تحت تاثیر قرار داده، منجر به ایجاد نتایج کاذب گردد. با توجه به اینکه کافئین عملکرد راههای هوایی را تا چهار ساعت در افراد مبتلا به آسم بهبود میبخشد، ممکن است لازم باشد افراد، حداقل چهار ساعت قبل از آزمایش عملکرد ریه یا اسپیرومتری، از مصرف کافئین خودداری کنند زیرا مصرف کافئین ممکن است باعث تفسیر نادرست نتایج شود.
6-آدرنالین مورد نیاز را برای افرادی که تمرین می کنند فراهم می کند.
کافئین بعنوان یک محرک دستگاه عصبی مرکزی یا CNS و دستگاه گردش خون(قلب و عروق) عمل می کند. به این معنی که فعالیت سیستم عصبی و سیستم گردش خون شما را افزایش می دهد. این عملکرد کافئین همزمان با افزایش ترشح آدرنالین، سرعت گردش مواد شیمیایی مانند کورتیزول و آدرنالین را در بدن افزایش می دهد. اینگونه است که در دوزهای استاندارد و تایید شده، کافئین می تواند به شما احساس شادابی و تمرکز بدهد.
دوزهای استاندارد کافئین از طریق مصرف چای، قهوه و نوشیدنی های بر پایه ی قهوه و کاکائو بخوبی تامین خواهد شد.
7-تقویت قوای مغزی و محافظت مغز از زوال و بیماری آلزایمر
برخی از مطالعات نشان می دهد که قهوه ی ترک با میزان نسبتا بالاتر کافئین می تواند بعنوان یک محافظ، سیستم عصبی مرکزی را در مقابل برخی از بیماری های رایج، مانند آلزایمر، پارکینسون، زوال عقل یا پیرمغزی و سکته ی مغزی محافظت کند. در بعضی از بررسی ها مصرف مقادیر کافی قهوه را با کاهش خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با زوال مغز از جمله آلزایمر تا 27 درصد موثر شناخته شده است. بسیاری از مطالعات بهبود خلق، حافظه، زمان واکنش و عملکردهای شناختی را با مصرف میزان کافی قهوه مرتبط دانسته اند.
8-تعادل هورمونی را حفظ می کند و از کبد محافظت می کند.
کبد نقش مهمی در عملکردهای مختلف بدن، از جمله کنترل تعادل هورمون ها (کورتیزول، هورمون های غده ی تیروئید و سایرهورمون های آدرنال) ایفا می کند. عدم تعادل هورمونی می تواند در طول بیماری های مزمن کبدی رایج مانند هپاتیت، سیروز کبد و کبد چرب تجربه شود. برخی از مطالعات نشان می دهد که مصرف منظم قهوه با کاهش خطر اختلال عملکرد کبد همراه است.
9-به کاهش وزن کمک می کند.
قهوه ترک با دارا بودن سطوح قابل قبولی از منیزیم و پتاسیم می تواند به بهبود متابولیسم بدن و افزایش حساسیت سلول های بدن به انسولین، بهبود میزان قند خون و کاهش میل به مصرف غذاهای حاوی قند و کربوهیدرات کمک کند. مصرف منظم کافئین ممکن است با شکستن سلول های چربی و استفاده از آن به عنوان سوخت بدن به کاهش وزن کمک کند. همچنین مصرف قهوه ی ترک، با تحریک ترشح هورمون های غده ی فوق کلیه، متابولیسم اسیدهای چرب و مکانیسم چربی سوزی بدن را تسریع کرده و از این طریق به کاهش سریع تر وزن کمک می کند.
10-به سرعت سطح انرژی را افزایش می دهد
بر اساس مطالعات انجام شده، مصرف منظم کافئین (حداقل یک فنجان در روز) با افزایش سطح انرژی تا 62 درصد همراه است. جذب سریع کافئین باعث ایجاد نوعی حالت سرخوشی می گردد که شکل بسیار شدید آن را معمولا در مصرف مواد روانگردان مشاهده می کنیم.
11-خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد.
12-با کاهش ابتلا و بهبود بیماریهای کبد مرتبط است
13-خواص قهوه ی ترک برای کبد
نقش قهوه بعنوان محبوب ترین نوشیدنی در جهان در بهبود سطح کلی سلامتی و بطور خاص در بهبود عملکرد کبد بعنوان یک عضو حیاتی ثابت شده است. مقالات مرتبط با تاثیر مصرف قهوه بر وضعیت کبد، به بررسی برخی از اثرات مثبت مصرف قهوه بر عملکرد کبد، جلوگیری یا پسرفت بیماری های مرتبط با کبد و همچنین مکانیسهای این اثرات پرداخته اند. در این نوشتار، مکانیسمهای احتمالی اثر محافظتی نوشیدن قهوه در برابر بیماری های کبدی را توضیح میدهیم. شواهد بالینی از تاثیر مثبت مصرف قهوه در بهبود بیماری هپاتیت B و C و همچنین بیماری کبد چرب غیرالکلی و بیماری کبد الکلی حمایت کرده اند. برخی مطالعات، مصرف قهوه را با بهبود آنزیم های کبدی (ALT، AST و GGTP) به ویژه در افرادی که در معرض خطر بیماری های کبدی هستند، مرتبط دانسته اند. بررسی ها، نشان داده اند که مصرف بیش از 2 فنجان قهوه در روز، در بیمارانی که از قبل بیماری کبدی دارند، با بروز کمتر فیبروز و سیروز، کاهش نرخ سرطان کبد و همچنین کاهش مرگ و میر مرتبط است.
14-خواص قهوه ی ترک برای اسپرم
تقریباً 13٪ از جمعیت عمومی در سنین باروری با مشکلات باروری مواجه هستند و به نظر می رسد عوامل مردانه در 30٪ از آنها نقش داشته باشد. کیفیت منی، که بالقوه پیشبینیکننده باروری مردان است، در حال کاهش در سرتاسر جهان است. عوامل زیادی به عنوان دلایل این کاهش پیشنهاد شدهاند، از جمله عادات، سبک زندگی و گرایش به رژیمهای غذایی با سبک غربی و مصرف بالای پروتئین. با توجه به تأثیر فرضی سیگار، مصرف الکل، وزن، فعالیت بدنی و رژیم غذایی بر اسپرمزایی، رابطه بین پارامترهای مایع منی و سبک زندگی به یک موضوع مورد علاقه در نوشتار بسیاری از مقالات تبدیل شده است. در یک مقاله ی مرور سیستماتیک 28 مقاله ی حاوی اطلاعات مشاهده ای در مورد مصرف قهوه/کافئین و نتایج باروری بررسی شده است. در این مطالعات در مجموع 19967 مرد بررسی شدند.1) در این مطالعات پارامترهای مایع منی تحت تأثیر مصرف کافئین، شامل کافئین قهوه، چای و نوشیدنی های حاوی کاکائو تغییری نداشت اما در تضاد با این نتایج، نوشیدن نوشیدنیهای حاوی کولا و نوشابههای کافئین دار غیر طبیعی با تاثیر منفی بر حجم، شمارش و غلظت مایع منی مرتبط بود. 2) در مورد نقایص ژنتیک اسپرم در ارتباط با مصرف کافئین، به نظر می رسد که تنها با آنوپلوئیدی (اختلال تعداد کروموزوم ها) و شکستگی DNA مرتبط باشد، اما میان سایر آسیب های DNA با مصرف کافئین ارتباطی یافت نشد. در نهایت، نوشیدن قهوه در برخی مطالعات و نه همه ی آنها، با تاخیر باروری با عامل مردانه مرتبط بود. یک بررسی متون سیستماتیک تا نوامبر 2016 در پایگاه های اطلاعاتی MEDLINE و EMBASE انجام شد. در این مطالعه ی مروری سیستماتیک، تمام مقالات مشاهدهای که ارتباط بین مصرف قهوه و بطور خاص، کافئین را با نتایج باروری در مردان، مورد مطالعه قرار دادند مورد بررسی قرار گرفتند. فاکتورهای مورد بررسی در ارتباط با مصرف کافئین شامل: پارامترهای مایع منی، ویژگیهای DNA اسپرم و قابلیت بارور کردن تخمک بود. مطالعات مورد بررسی نشان می دهد که مصرف کافئین، احتمالاً از طریق آسیب DNA اسپرم، می تواند بر عملکرد تولید مثل مردان تأثیر منفی بگذارد. با این حال، شواهد حاصل از مطالعات اپیدمیولوژیک در مورد پارامترهای مایع منی و باروری، متناقض و غیرقطعی است. مطالعات خوب طراحی شده با معیارهای از پیش تعریف شده برای تجزیه و تحلیل مایع منی، انتخاب موضوع، و تعریف عادات و سبک زندگی، برای دستیابی به شواهد ثابتی در مورد تأثیر کافئین بر پارامترهای مایع منی و باروری مردان ضروری است.
15-خواص قهوه ی ترک برای لاغری
قهوه ی ترک با داشتن مواد مینرال زیادی از قبیل منیزیم و پتاسیم می تواند به ترشح و عملکرد هر چه بهتر هورمون انسولین کمک کرده و از این طریق به تنظیم و بهبود سطح قند خون و کاهش اشتهای و میل فرد به مصرف غذاهای شیرین و مواد غذایی حاوی کربوهیدرات کمک کند همچنین مصرف مداوم قهوه و دریافت منظم کافئین در رژیم غذایی روزانه می تواند با متابولیسم، شکستن و سوزاندن هر چه بیشتر سلول های چربی و به کاهش وزن کمک کند. مصرف منظم قهوه در یک فرد با وزن طبیعی به جلوگیری از تجمع سلول های چربی و افزایش وزن کمک می کند. همچنین مصرف قهوه با افزایش ترشح آدرنالین متابولیسم کلی بدن و سوخت و ساز سلول های چربی را در بدن به راه انداخته و در اصطلاح عموم مکانیسم چربی سوزی بدن را تسریع می کنند. همچنین مصرف قهوه به تحریک و بهبود عملکرد قلب و سیستم گردش خون کمک می کند.
برای خرید قهوه ترک با کیفیت بالا می توانید از طریق همین سایت اقدام نمایید.
قهوه ی ترک به مثابه یک فرهنگ
قهوه ی ترک در سال 2013 به مثابه یک فرهنگ و سنت جای خود را در فهرست میراث فرهنگی ناملموسِ یونسکو باز کرد.
قهوه ی ترک پیش از اینکه در قلب میراث ناملموس یونسکو جای بگیرد، سینه به سینه و نسل به نسل در دل فرهنگ و زیست مردمان ترکیه نشسته و اهمیت یافته است. بعنوان مثال، کلمه ی ترکی “kahvaltı” مستقیماً به عنوان وعده غذایی “قبل از قهوه” ترجمه می شود. بی شک، هنگام دید و بازدید از دوستان و خانواده در ترکیه، در هر رویدادِ خانوادگی، وقتی به خانه ی دوستی وارد می شوید، یک فنجان قهوه ی ترک با طعم و عطری بی نظیر، بخشی از خوشامدگویی میزبان خواهد بود. این نوشیدنی اجین شده با فرهنگ و نشسته در قلب زندگی اجتماعی ترکیه، بخش مهمی از جشن های عروسی، نامزدی، تولد و تقریباً هر دورهمی است که فکرش را بکنید.
تفاله های قهوه ی باقی مانده در تهِ فنجان، بعنوان فال و پنجره ای به سوی آینده ی نا معلوم پا به پای سنت قهوه ی ترک، در میان مردم ترکیه رواج پیدا کرده است.
محبوبیت این نوشیدنی سنتی، همان چیزی است که باعث شکل گیریِ اولین قهوه خانه ها در استانبول شده و باعث شد فرهنگ قهوه خانه، به شکل کافه و کافه نشینی، از آنجا به سایر نقاط اروپا گسترش یابد.
اهمیت سنت قهوه ی ترک در دل فرهنگ و ضرب المثل های مردمان ترک نیز ریشه دوانده است. ضرب المثلی ترکی، می گوید:”یک فنجان قهوه، 40 سال خاطره”
قهوه ترک چیست و چه چیزی آن را از سایر انواع قهوه متمایز می کند؟ تقریبا می توان گفت که از هر نوع دانِ قهوه، می توان برای تهیه ی قهوه ترک استفاده کرد، اما نمی توان منکرِ این واقعیت شد که برخی از انواع دان قهوه، طعم و عطر بهتر یا فوم بیشتری تولید می کنند. قهوه ی ترک به بیانِ ساده تر، قهوه ای بسیار ریز آسیاب شده، یا آرد شده است که در جریان آماده سازی فیلتر نمی شود و تفاله یا لِردِ قهوه در هنگام سرو در فنجانِ قهوه باقی می ماند. قهوه را در ظرفی که مخصوصِ تهیه ی قهوه ی ترک است و در اصطلاح عامیانه به نام جذوه (Cezve) معروف است، می جوشانند تا زمانی که کف ایجاد شود. گاه برای ایجاد میزان فوم مورد نظر، نیاز است که قهوه ی ترک چندین بار سرد شده و از نو، جوشانده شود. اساسِ تهیه ی قهوه ی ترک تقریبا در همین چند سطرِ اخیر گفته شد. انواعِ مختلف قهوه ی ترک از نظر روش آماده سازی کمابیش و با کمی تغییر از همین روش آماده سازی پیروی می کنند. قهوه ی ترک بر اساس ادویه های افزوده شده، نوع مواد بکار رفته و تغییرات اندک در روش آماده سازی انواع مختلف دارد.
انواع قهوه ترک
داملا ساکیزی(Damla Sakızlı)
ماستیک یا کندر که در ترکی به آن “داملا ساکیزی” می گویند، ادویه ای محبوب در ترکیه است و حتی از طعمِ ویژه ی آن در طعم دار کردنِ بستنی نیز استفاده شده است. کندر یک ادویه ی یونایی است که از درخت کندر بدست می آید. کندر صمغی زرد رنگ است، به شکل کریستال های ریز و با بویی همچون کاج. از کندر بیشتر برای طعم دادن به دسرها و شیرینی ها استفاده میشود. طعمی دلپذیر دارد که مشابه طعم نعناع است. با آسیاب کردن تکه های کوچک کندر(ماستیک)، پودر کندر بدست می آید که قبل از افزودن قهوه و شکر به آب اضافه شده و با قهوه جوشانده می شود. عطر متمایز کندر یک رایحه محبوب است و ترکیب آن با قهوه منجر به تهیه ی یکی از محبوب ترین و رایج ترین انواع قهوه ترک خواهد شد .
قهوه ی بنه(پسته کوهی)
به طور سنتی به نوشیدنی ای که از ترکیبِ پودرِ میوه ی درخت بنه یا پسته ی کوهی با آب یا شیر و جوشاندن آن ساخته می شود، قهوه ی بنه گفته می شود. در واقع این نوشیدنی فاقد دان قهوه یا کافئین است و تنها وجه مشترک آن با قهوه ی ترک، شیوه ی آماده سازی آن است که کاملا مشابه با قهوه ی ترک است. خاستگاه درخت پسته ی کوهی یا بنه شرق آناتولی ست، جایی که قهوه ی بنه در میان مردمانش نوشیدنی ای رایج و محبوب است.
قهوه ی دیبک
قهوه دیبک یک نوع قهوه سنتی ترک است که با روش دم کردن و طعم متفاوتِ خود، از سایر قهوه ها متمایز می شود. این قهوه نام خود را از”دیبک”، یکی از تکنیک های سنتی آسیابِ سنگی گرفته است که قدمت آن به امپراتوری عثمانی باز می گردد. به طور سنتی، ترکیبی منحصر به فرد از ادویه ها شامل خرنوب، بنه، کاکائو، ثعلب، ماستیک و کندر، به همراه قهوه با سنگ یا هاون با هم کوبیده و آسیاب می شوند. بافت درشت تر ایجاد شده در این روش به طعم ملایم تر و تلخی کمتر قهوه کمک می کند.
قهوه ی میرا(Mırra)
قهوه میرا یک قهوه قوی تر و کمی تلخ است (کلمه میرا به معنای واقعی کلمه از کلمه عربی به معنای “تلخ” گرفته شده است). طعم تلخ آن حاصلِ دانههایی است که دو بار برشته شده و به اندازه ی قهوه ی سنتی ترک آسیاب نمیشوند. اغلب، هل یا طعمهای دیگری برای جبران تلخیِ دانه های دو بار برشته شده، به آن اضافه میشود. قهوه ی دیبک رایجترین شکلِ قهوه در میان مردمانِ جنوب شرقی ترکیه، به ویژه در اورفا است.
قهوه ی ترک شنی، ذغالی یا …
قوه ی ترک در زادگاهِ خود، ترکیه، به شیوه های مختلفی تهیه می گردد. این روش ها، از نظر ترکیبات، تا شیوه ی پخت و حرارت دهی متفاوتند. مردم ترک غیر از افزودنِ ادویه های معطر متفاوت، از شیوه ی پخت، بعنوانِ روشی برای تغییر در عطر و طعم قهوه استفاده می کنند. این جمله ی این روش ها می توان از پخت بر روی شن، زغال، زغال سنگ، سنگ یا خاکستر یاد کرد. مانند چای که دم کردن آن بر روی آتش طعمی خاص و به یاد ماندنی به آن می دهد و بدون شک مانند هر خوراک دیگر، نحوه پخت قهوه ی ترک نیز بر طعم و عطر مخصوص آن تأثیر می گذارد، اگرچه تهیه ی قهوه ی ترک بر روی شنِ داغ احتمالاً سنتی ترین روش تهیه ی قهوه در ترکیه است، شما به طور معمول همه ی روش های یاد شده را به وفور در میان مردم این کشور خواهید دید. اگر چه می دانیم که امروزه، قهوه ی ترک در میان خانه ها، روی اجاق گاز آماده سازی می شود اما باید قبول کنیم که این روش در برابر روش های سنتی لطف و لذتی ندارد، تنها می توان گفت این روشی ست که در دسترس است!
طرز تهیه ی قهوه ترک با شیر
تا بحال قهوه ی ترک با شیر را امتحان کرده اید؟ این نوشیدنی انتخاب مناسبی برای زمانهایی ست که یک نوشیدنی قوی با طعمی ملایم و دلچسب نیاز دارید.
به طور سنتی قهوه ترک با آب تهیه شده و بدون افزودن خامه یا شیر نوشیده می شود. در قسمت های دیگر این مقاله می توانید با روش سنتی تهیه قهوه ترک آشنا شوید(نیازمند لینک). اما می توان قهوه ترک را به جای آب با شیر و با یا بدون افزودن انواع ادویه نیز درست کرد. قهوه ی ساده هیچ قندی ندارد در حالی که شیر حاوی مقداری قند طبیعی است که تلخی طعم قهوه را کمی ملایم می کند. شیر همچنین حاوی چربی است که به ایجاد بافت خامهای در قهوه کمک میکند. همچنین تهیه قهوه ترک با شیر، قهوه ای قوی اما با طعمی ملایم تر به شما می دهد. می توانید از دستور زیر برای تهیه انواع قهوه ی یونانی، ارمنی، صربی، بوسنیایی، قبرسی و عربی استفاده کنید که همگی با همان روش قهوه ترک تهیه می شوند.
بیایید به دستور زیر برویم و از قهوه ترک با شیر لذت ببریم!
میزان های آورده شده برای تهیه ی قهوه ی ترک با شیر برای 4 نفر مناسب است:
- 240 سی سی شیرکامل
- 8 قاشق چایخوری قهوه ی بسیار ریز آسیاب شده(آرد شده)
- 3)جذوه
- 4)کمی شکر (افزودن شکر اختیاری ست)
ابتدا قهوه آسیاب شده و شیر را به قهوه جوش یا جذوه اضافه کنید. جذوه یا قهوه جوش را روی حرارت ملایم اجاق قرار دهید. اگر عجله دارید می توانید این کار را با حرارت متوسط اجاق هم انجام دهید ولی حرارت کم نتیجه ی بهتری ایجاد می کند. مخلوط قهوه ی آسیاب شده و شیر را به آرامی هم بزنید تا ترکیب کاملا یکدست شود.صبر کنید تا کف ایجاد شده روی مخلوط شیر و قهوه تا لبه ی جذوه بالا بیاید. این کار 4 تا 6 دقیقه طول می کشد، اما دقت کنید که نباید چشم از این قهوه ی در حال آماده سازی بردارید یا در حال جوشیدن آن را روی اجاق گاز تنها بگذارید زیرا به سرعت سرریزخواهد شد.به محض بالا آمدن مخلوط شیر و قهوه، قهوه جوش را از روی اجاق گاز بردارید و داخل فنجان ها بریزید. هنگام تهیه قهوه ترک با شیر نیازی به افزایش مجدد حرارت زیر قهوه جوش ندارید زیرا قهوه ی ترک با شیر،مانند قهوه ترک معمولی کف ایجاد نمی کند.
قهوه ترک با شیر شما آماده است، لذت ببرید!
طرز تهیه ی قهوه ی ترک روی گاز
در تهیه قهوه ترک یا قهوه ی عربی یا ارمنی بخاطر داشته باشید باشد که برای تهیه ی این نوع قهوه، احتیاج به قهوه ی کاملا آسیاب شده(آرد شده) یا پودر قهوه دارید. برای تهیه ی قهوه ی ترک برای هر نفر احتیاج به یک قاشق چایخوری سر پر پودر قهوه یا قهوه ی آرد شده نیاز دارید. هر چقدر دمای آب افزوده شده به پودر قهوه کم تر باشد نتیجه ی به دست آمده بهتر خواهد بود. آب سرد و پودر قهوه را درجذوه یا قهوه جوش ریخته و به خوبی مخلوط کنید. افزودن شکر در این مرحله انجام می شود و افزودن و میزان آن کاملا اختیاری ست و بستگی به دائقه و سلیقه ی شما دارد. برای تهیه ی قهوه ی ترک روی گاز باید دقت داشته باشید که حرارت ملایم تر با نتیجه ی بهتر و فوم بیشتر و طعم دلپذیرتر همراه است. افزایش حرارت گاز برای تهیه ی قهوه ی ترک سبب می شود که کف روی قهوه بخوبی تشکیل نشود و قهوه بخشی از طعم و عطر مورد انتظار را از دست بدهد. همچنین جوشیدن قهوه ی ترک طعم آن را به میزان زیادی تلخ و غیر قابل مصرف خواهد کرد. بنابراین مهم ترین نکته در طرز تهیه ی قهوه ی ترک روی گاز، استفاده از آب سرد، حرارت بسیار ملایم، و جلوگیری از جوشیدن قهوه است. طرز تهیه ی قهوه ی ترک در بخش های دیگر همین مقاله بصورت مرحله به مرحله آورده شده است(لینک به طرز تهیه ی قهوه ی ترک)
خواص قهوه ی ترک با شیر
افزودن شیر به قهوه ی ترک راهی برای تغییر عطر و طعم قهوه و ملایم تر کردن مزه ی قهوه ی ترک می باشد. اما تنها حسن افزودن شیر به قهوه ی ترک، تغییر عطر و طعم آن نیست. شیر بعنوان یک نوشیدنی توصیه شده برای مصرف روزانه و مداوم، با افزوده شدن به فنجان قهوه ی شما علاوه بر ایجاد طعمی متفاوت و دلخواه میزان قابل توجهی از مواد معدنی، اسیدهای چرب، اسیدهای آمینه و ویتامین های مورد نیاز بدن را تامین خواهد کرد. در ادامه با بعضی از مزایای افزودن شیر به قهوه ی ترک آشنا خواهیم شد:
- کاهش میزان اسیدیته و هضم راحت تر: شیر بعنوان یک نوشیدنی قلیایی، با ترکیب خود با قهوه بعنوان یک نوشیدنی با اسیدیته ی بالاتر منجر به ایجاد ترکیبی ملایم تر و سازگار تر با سیستم گوارش خواهد شد. برای افرادی که بطور مداوم با ریفلاکس یا برگشت اسید معده درگیر بوده و مصرف نوشیدنی های اسیدی باعث درد یا سوزش سر دل و افزایش شدت مشکل در آنها می گردد، ترکیب کردن شیر با قهوه ی ترک گزینه ی هوشمندانه و مناسبی ست.
- قهوه ی ساده فاقد هر گونه قندی می باشد، اما شیر حاوی لاکتوز یا قند طبیعی شیر است. لاکتوز از جمله ی قند های غیر شیرین بوده و تنها در شیر یافت می شود. لاکتوز همچنین باعث ایجاد تغییرات مناسب در میزان اسید موجود در رودههای انسان میشود. این تغییرات باعث از بین رفتن باکتریهایی می شود که به محیط غیراسیدی (محیط های قلیایی یا خنثی) عادت داشته و برای بدن مضر هستند. همچنین مطالعات نشان داده اند که لاکتوز ماده ی مورد نیاز برای جذب بهتر کلسیوم در بدن می باشد.
- شیر بعنوان انتخابی بسیار هوشمندانه توسط افراد ورزشکار یا افرادی که بدنیال افزایش وزن یا بافت عضله هستند غنی از کالر،اسیدهای آمینه ی ضروری و انواع پروتئین، مواد معدنی، اسیدهای چرب ضروری و سایر ریز مغذی هاست. در صورت تمایل به افزایش وزن، تهیه ی قهوه ی ترک با شیر می تواند یک انتخاب ایده آل باشد بسیاری از افراد ورزشکار برای بالا ردن توان، سطح انرژی و راندمان ورزشی خود از نوشیدنی های حاوی کافئین و قهوه استفاده می کنند. همچنین سایر افراد جهت رسیدن به وزن ایده آل، افزایش وزن و عضله سازی، به سراغ مصرف غذاها و نوشیدنی های پر کالری اما فاقد مواد مغذی می روند. ترکیب شیر با قهوه ی ترک، علاوه بر تامین شادابی، افزایش هوشیاری و انرژی لازم برای انجام فعالیت های ورزشی، بخاطر کالری بالای شیر و ترکیب غنی از ریزمغذی ها می تواند جایگزین خوبی برای ترکیبات انرژی زای غیر طبیعی باشد.
4-اگر از آن دسته از افراد هستید که لبنیات در برنامه ی غذایی شما سهم کمی دارد، مصرف قهوه ی ترک با شیر گزینه ی بسیار مناسبی ست تا بخشی از این کمبود را با شیر موجود در قهوه ی ترک تهیه شده با شیر جبران کنید.
5-افرادیکه تمایل به مصرف قهوه ی ترک در هنگام شب دارند می توانند از خاصیت آرام بخش و تا حدی خواب آور شیر برای جبران بی خوابی حاصل از مصرف قهوه ی ترک استفاده کنند. به یاد داشته باشید مصرف قهوه ی کم کافئین برای افرادیکه تمایل به مصرف قهوه در شب دارند برای جلوگیری از بدخوابی و بیخوابی گزینه ی منطقی تری بنظر می رسد.