آمارهای جهانی نشان می‌دهد که بیش از 100 میلیون نفر در جهان به کار کافه داری و صنعت قهوه اشتغال دارند. در برخی از کشورهای آفریقایی همچون اوگاندا، بروئنی، روندا، اتیوپی و کشورهای آمریکای لاتین همچون برزیل، جامائیکا، جاوه، کلمبیا و همچنین هند، قهوه به‌عنوان یک کالای استراتژیک و محصولی صادراتی محسوب می‌شود.
نوشیدنی قهوه پس از بنزین دومین کالای مصرف بزرگ در دنیا نیز، شناخته می‌شود و استقبال و روند رو به رشد مصرف این نوشیدنی در جهان و به طبع در ایران، موجب گسترش بازار تجارت قهوه و صنعت قهوه در ایران نیز شده است.
افزایش کافی‌شاپ‌ها در سطح شهرهای کلان ایران همچون تهران در دهه‌ی گذشته خود گواهی بر این مدعاست، اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است سرمایه‌گذاری در این تجارت نیازمند آگاهی به کم و کیف این تجارت است. نداشتن آگاهی بی‌شک نتیجه‌ای جز ضرر و تعطیلی واحدهای فروشگاهی و خدماتی صنعت قهوه، همچون کافی‌شاپ‌ها، ندارد. اتفاقی در که سال‌های گذشته بسیار برای افراد علاقه‌مند به این صنعت رخ‌داده است و موجب ضرر و ورشکستگی کافی‌شاپ‌ها شده است.
در این مقاله سعی داریم شما را با بیان کلیاتی ضروری در صنعت قهوه آشنا کنیم، نکاتی کلیدی که رعایت و شناخت آن‌ها منجر به بقا و پیشرفت شما در این صنعت خواهد شد.
هویت منحصربه‌فرد؛ برند خود را در صنعت قهوه بسازید
نخستین نکته‌ای که باید به آن دقت کنید این است که کافی‌شاپ شما تنها یک محل کسب‌وکار نیست و تنها کارکرد اقتصادی ندارد، بلکه به آن باید به چشم یک پایگاه فرهنگی و اجتماعی هم نگاه کنید. در تاریخ کافی‌شاپ‌ها شاهد تجمعات نخبگان ادبی و فرهنگی بوده‌ایم که پس از سال‌ها این هویت فرهنگی را با خود به همراه دارند و حسی نوستالژیک را برای مخاطبان خود پیداکرده‌اند، اما نکته اینجاست که کافی‌شاپ خود را یک پایگاه فرهنگی محسوب کنید و هویت مستقلی برای آن بسازید.
کافی‌شاپ‌های دارای هویت در صنعت قهوه تنها به میز و صندلی آن شناخته نمی‌شوند، بلکه به افرادی که در آن رفت‌وآمد می‌کنند و یا افرادی که در آن مشغول به کار هستند، شناخته می‌شوند. تمام اجزای یک کافه از طراحی دکوراسیون و نوع ظروفی که استفاده می‌شود تا افرادی که در آن مشغول به کار هستند و مشتریانی که به آن کافه رفت آمد دارند، در هویت بخشی به یک کافی‌شاپ برند، مؤثر است.
برای نمونه می‌توان به کافه سنترال در وین (Café Central) و معماری منحصربه‌فرد آن که در سال 1876 تأسیس شده است اشاره کرد و یا به کافه فلورین (caffè florian) در قلب ونیز که به‌عنوان قدیمی‌ترین کافه در جهان شناخته می‌شود، اشاره کرد.
در صنعت قهوه و کافه‌داری به شعار خود پایبند بمانید
استفاده از شعار و یا اسلوگانی مشخص، هویت شما را به کوتاه‌ترین و سریع‌ترین شکل بیان می‌کند و معرف شماست. برای رسیدن به یک شعار مناسب ابتدا باید بازار هدف خود را مشخص کنید و با بیانی موجز و تأثیرگذار آن را به مشتریان خود ارائه دهید؛ اما انتخاب یک شعار خوب و مناسب ابتدای کار است، تعهد و اعتقاد به شعار از سوی شما بخش مهم‌تر این روند است. مشتریان شما وقتی ببیند که شما به شعار خود پایبند هستید و به آن اعتقاد کامل دارید، جذب برند شما می‌شوند.
برای نمونه استارباکس در صنعت قهوه و کافه‌داری باوجود انتقادات فراوانی که به آن می‌شود امروز به‌عنوان طلایه‌دار استفاده از مواد بازیافتی و طرفدار محیط زیست شناخته می‌شود و یا کافه لاوازا به مرکزی برای فعالیت‌های خیرخواهانه جهت ساخت مدرسه برای کودکان فقیر، تبدیل‌شده است. در این میان انتخاب شعاری مشخص و گیرا کمک بسیار زیادی به هویت بخشی به کافه شما می‌کند، مانند شعار کافه Caribou که این است: «زندگی کوتاه است، به خاطر آن بیدار بمانید…» و شعار و رسالتی منحصربه‌فرد و مشخص قدرت تأثیرگذاری لازم را در تهییج و اقناع عمومی برای شما فراهم می‌کند.
بهره‌گیری از پرسنل متخصص
نیروی انسانی در تمام بخش‌های تجاری، خدماتی و صنعتی به‌عنوان ارزش و سرمایه شناخته می‌شود که به‌مرور زمان و کسب تجربه بر ارزش آن افزوده می‌شود.
شناخت نوع قهوه و رسیدن به کیفیت مطلوب و همخوان با ذائقه مشتریان از لازمه‌های این تجارت است که تنها با استفاده از پرسنل کارآزموده و متخصص به آن می‌رسید.
آموزش پرسنل روی دیگر این سکه است که باید به آن توجه داشت. آموزش و تجربه در کنار هم دو فاکتور موفقیت در تجارت قهوه است.
مشتریان مهم‌ترین بخش قهوه و کافه داری هستند
تمام نکاتی که پیش‌ازاین گفته شد تنها برای رسیدن به رضایت مشتریان صورت می‌گیرد. چرخ این تجارت تنها زمانی به‌درستی می‌چرخد که مشتریان شما از برند شما رضایت کافی داشته باشند. برای رضایت مشتری باید ابتدا خوب آن‌ها را شناخت و هدف آن‌ها را از نشستن در کافه و گذراندن ساعاتی در محل کافه را دانست. مشتریان هدف‌های مختلفی را از کافه نشینی دارند که مایل‌اند شما این امکان را در اختیار آن‌ها قرار دهید، از نوشیدنی باکیفیت و خوش‌طعم تا احساس آرامش،
شما می‌بایست این امکانات را به بهترین نحو در اختیار آنان قرار دهید تا مشتریان خود را جزئی از کافه بدانند و احساس تعلق‌خاطر به آن پیدا کنند. این راز موفقیت شماست که مشتریان کافه را از آن خود بدانند و نه اینکه آن را به چشم محلی گذرا، بنگرند.
رهبری و مدیریت کافه، رکن آخر و تأثیرگذار در قهوه و کافه داری
تأثیر بر پرسنل یک مجموعه تنها با رفتار مدیریت آن مجموعه به وجود می‌آید و رابطه مستقیمی باهم دارند. مدیریت و رهبری یک مجموعه مهم‌ترین رکن آن محسوب می‌شود که تعهد کاری و اهتمام جدی در بخش قهوه و کافه داری همان کلید طلایی موفقیت است.
هدف‌گذاری و انتخاب استراتژی مناسب از یک‌سو و مدیریت و اراده محصول مناسب، مطلوب و به‌صرفه اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مهم‌ترین و تأثیرگذارترین بخش در مدیریت که تأثیری مستقیم بر تداوم و بقای یک مجموعه دارد، مسئله اتخاذ سیاست‌های سودآور برای آن مجموعه است. برقراری رابطه مناسب میان بهای تمام‌شده عملیاتی کالا، هزینه‌های سربار و سود، از نکات کلیدی مدیریت است. درصورتی‌که هدف افزایش مخاطبان و مشتریان باشد، محاسبه سود معقول و کم بر روی خدمات ارائه‌شده و تجمیع و کثرت سودهای کم می‌تواند قابل‌توجه باشد و علاوه بر پوشش هزینه‌ای جاری توجیه‌کننده مناسبی بر نرخ سرمایه‌گذاری نیز، قلمداد شود.
از طرفی نوع دیگری از مدیریت رفتن به سمت ارائه خدمات تخصصی است که در این بخش ممکن است از کثرت مشتریان کاسته شود، اما سود نهایی از ارائه یک خدمت تخصصی و منحصربه‌فرد می‌تواند نه‌تنها هزینه‌های جاری را تأمین کند که سود قابل‌توجه را برای سرمایه‌گذاران مجموعه فراهم کند.
قیمت‌گذاری مناسب به شکلی که ضامن سرمایه و بقای مجموعه باشد و همچنین مجموعه شما را در چرخه رقابت نگاه دارد، ازجمله نکاتی است که مستقیماً به اتخاذ سیاست و مدیریت برمی‌گردد.