قهوه موریس – همجواری نام کوبا و قهوه همواره یادآور عطروطعم دلچسب قهوهای منحصربهفرد و ارگانیک در ذهن است؛ اما بااینکه قهوه به بخشی از فرهنگ و زندگی مردم کوبا تبدیلشده است و بسیاری از مردم کوبا دستکم دو بار در روز قهوه مینوشند، قهوهی معمول مصرفی این مردم با قهوهی درجهیک صادراتی تفاوت دارد؛ زیرا برای رسیدن به حجم و درنتیجه فروش بیشتر، با مواد دیگری ترکیب میشود.
قهوه در کوبا بهصورت سهمیهای به دست مردم این کشور میرسد و به ازای هر نفر تقریباً ۱۱۰ گرم در ماه است. این قهوه با آرد گاربانزو – نوعی حبوبات از خانوادهی لوبیا – ترکیب میشود. کوباییها برای بالا بردن کیفیت عطروطعم این قهوه، آن را با قهوهای که از کارگاههای برشتهسازی محلی میخرند ترکیب میکنند.
جدای یک فنجان قهوهی صبحانه، آیین دمآوری قهوه در موکا پات روی اجاقگاز و پذیرایی از میهمانان و همسایگان، بخشی جداییناپذیر از فرهنگ مردم کوباست. در این سرزمین، قهوه ابزار معاشرت و گردآوردن دوستان است و بازار داستانسرایی و بالوپر دادن به شایعات و خاطره گویی بدون آن گرم نمیشود. آنهم برای مردمی اینچنین خونگرم که عاشق گپوگفت و وقتگذراندن با اطرافیان خود هستند و در کوبا بهسختی میتوان خانهای یافت که در آن موکا پات نباشد.
قهوه کن لِچه
قهوه کن لِچه، قهوهای است که عموماً برای صبحانه آماده میشود. این قهوه در یک فنجان معمولی، به همراه شیر و شکر سرو میشود. برای آماده کردن این قهوه، شیر را آنقدر داغ میکنند که به جوش بیاید. سپس قهوه و شکر (معمولاً قهوهای) را به آن اضافه میکنند و هم میزنند و سپس نوشیدنی داغ را در فنجانها میریزند. البته برخی نیز با کمی تغییر، این کار را در دستگاه فرنچ پرس انجام میدهند.
قهوه را در فرنچ پرسِ از پیش گرمشده میریزند و شیر داغ را به آن اضافه میکنند و بدون پایین دادن صافی، میگذارند قهوه ۵ دقیقه دم بکشد. سپس پیستون را فشار میدهند تا عصارهی قهوه خارج شود. پس از ریختن به فنجان، نوشیدنی را بهقدر دلخواه شیرین میکنند.
قهوه کوبانو یا کافهسیتو یا اسپرسوی کوبایی معمولاً پس از ناهار یا شام و در فنجانهای کوچک سرو میشود.
فرهنگ کافهنشینی در کوبا، مانند بسیاری کشورهای دیگر، در پایتخت این کشور رونق بیشتری دارد. هاوانا، در اواخر قرن بیستم بیش از ۱۵۰ کافه داشت که بسیاری از آنها، حتی امروز نیز تکمحصولی بوده و تنها اسپرسو میفروشند.
برای آنهایی که در خانه قهوه نمیخورند یا پیش از شروع کار روزانه، توقفی در کافهها ندارند، گزینهی اقتصادی و فوری دیگری وجود دارد که میتوان گفت نظیرش در سرزمینهای دیگر تقریباً وجود ندارد: کافه پنجره!
کافه پنجرهها درواقع کافه نیستند، بلکه پنجرهای از یک خانه هستند که پشت آن صاحبخانه نشسته و از آن دریچه قهوه به دست مردم میدهد. این قهوه که به همان طریق سنتی و در موکا پات دم شده و با شکر قهوهای شیرین میشود، عموماً با قیمت یک پزو (سه سنت امریکا) به فروش میرسد.
اگر بین ساعت هفت تا نه صبح، در خیابانهای هاوانا گردش کنید، بسیاری از این پنجرهها را میتوانید ببینید که مردم پشت آنها قهوه مینوشند.